Cuộc đời Nhạc_Thác

Thời Nỗ Nhĩ Cáp Xích

Năm Thiên Mệnh thứ 6 (1621), tháng 2, Nỗ Nhĩ Cáp Xích đem quân đánh chiếm Phụng Tập Bảo (奉集堡, nay thuộc Tô Gia Truân khu, thành phố Thẩm Dương, tỉnh Liêu Ninh), lúc sắp sửa khải hoàn trở về kinh sư thì có tin tình báo phát hiện ở vùng phụ cận có hơn vài trăm quân Minh. Ông cùng Thai cát Đức Cách Loại phát động tập kích, đại bại quân Minh, truy tàn quân đến tận Vũ Tĩnh doanh mới trở về.

Tháng 3, Nỗ Nhĩ Cáp Xích tấn công Thẩm Dương, Tổng binh Lý Bỉnh Thành (李秉诚) đem quân Minh rút lui về Bạch Tháp Phô (白塔舖). Nhạc Thác vâng mệnh đuổi theo về phía Bắc hơn 40 dặm, tiêu diệt hơn 3000 quân Minh. Sứ giả của Hậu Kim bị Khách Nhĩ Khách Trát Lỗ Đặc Bối lặc Ngang An (昂安) bắt giữ đưa đến Diệp Hách, sau đó bị giết chết.

Năm thứ 8 (1623), tháng 4, Nỗ Nhĩ Cáp Xích phái ông cùng Thai cát A Ba Thái chinh phạt Nội Khách Nhĩ Khách Trát Lỗ Đặc bộ. Ông tiến quân thần tốc, trong 8 ngày đã đến nơi đóng quân của Trát Lỗ Đặc bộ, chém đầu Ngang An và con trai.Năm thứ 11 (1626), tháng 9, Nỗ Nhĩ Cáp Xích qua đời. Hoàng Thái Cực dựa vào sự tiến cử của tám vị Hòa Thạc Bối lặc mà thừa kế ngôi vị Đại Hãn.

Thời Hoàng Thái Cực

Những năm Thiên Thông

Tháng 10, có một số bộ lạc của Mông Cổ rời Minh, ông lại một lần nữa theo Đại Thiện chinh phạt Trát Lỗ Đặc bộ, chém đầu thủ lĩnh Ngạc Nhĩ Trai Đồ (鄂尔斋图), bắt sống 14 vị Bối lặc, bắt giữ toàn bộ dân chúng, nhờ quân công mà được phong Bối lặc (贝勒).

Năm Thiên Thông nguyên niên (1627), Hoàng Thái Cực mệnh Bối lặc A Mẫn làm chủ soái, dẫn binh chinh phạt Triều Tiên, Nhạc Thác và Tế Nhĩ Cáp Lãng cùng theo. Quân Hậu Kim vượt qua sông Áp Lục, lần lượt đánh hạ 3 thành Nghĩa Châu (义州), Định Châu (定州) và Hán Sơn (汉山). Sau đó lại vượt sông Gia Sơn, tiếp tục đánh hạ được An Châu, tiếp cận đến Bình Nhưỡng, tướng thủ thành bỏ thành mà chạy trốn. Đại quân tiếp tục vượt sông Đại Đồng, tiến quân đến Trung Hòa, truyền dụ Triều Tiên Quốc vương Lý Tông ra đầu hàng. A Mẫn muốn trực tiếp công hạ vương kinh, nhưng Nhạc Thác và Tế Nhĩ Cáp Lãng mật đàm thỏa thuận trú quân ở Bình Sơn, một lần nữa phái sứ giả truyền dụ Lý Tông.

Triều Tiên cho sứ giả đến cầu hòa, Nhạc Thác cùng các Bối lặc đều đã chuẩn bị nghị hòa. Lúc này, A Mẫn lại có dị nghị, muốn trực tiếp tấn công vào Vương kinh. Nhạc Thác liền khuyên nhủ A Mẫn rằng Cấm quân Ngự tiền quá ít, nhà Minh và Mông Cổ đều là địch, nếu biên cương đột phát chiến sự, sẽ không kịp điều quân trở về, vì phòng ngừa chu đáo nên lập tức khải hoàn. Nhưng A Mẫn vẫn không chịu nghe. Nhạc Thác liền liên hợp với Tế Nhĩ Cáp Lãng phân binh trú doanh với A Mẫn, lại bắt giữ em trai của Lý Tông là Lý Giác (李觉) làm con tin, phái sứ giả đến gặp Lý Tông, Lý Tông liền đồng ý hằng năm cống nạp cho Hậu Kim. Vì vậy, Hậu Kim kết liên minh cùng Triều Tiên, sau đó mới báo cho A Mẫn. A Mẫn lấy lý do mình không tham gia vào việc kết minh, dung túng cho binh sĩ dưới trướng cướp bóc. Nhạc Thác khuyên A Mẫn "Đã kết minh mà còn cướp bóc, không phải hành động nhân nghĩa", lại để cho Lý Giác kết minh cùng với A Mẫn, rồi dẫn quân khải hoàn về triều, kết thúc chiến sự ở triều tiên.[1]

Sau khi đưa quân về triều, ông lại tiếp tục theo Hoàng Thái Cực phạt Minh, cùng Tam Bối lặc Mãng Cổ Nhĩ Thái suất quân yểm trợ lương vận ở Tháp Sơn, đánh tan quân Minh. Lại theo Hoàng Thái Cực di trú Cẩm Châu, vây Ninh Viễn, ông đều có công lao. Tháng 8, đại bại quân Minh ở Ngưu trang, trảm đầu một Thủ bị, hai Thiên tổng, hai Bách tổng, hơn ba trăm binh lính.

Năm thứ 2 (1628), ông cùng A Ba Thái lại đem quân xâm phạm biên cảnh nhà Minh, lần lượt phá hủy các thành Cẩm Châu, Hạnh Sơn, Cao Kiều. Từ mười ba trạm về phía Đông, hủy hơn hai mươi tháp canh, giết hơn ba mươi người thủ thành. Đại quân khải hoàn về triều, Hoàng Thái Cực đích thân nghênh đón. Ông được ban thưởng một con ngựa tốt.

Năm thứ 3 (1629), ông lại đem quân xâm chiếm Cẩm Châu, Ninh Viễn, đốt hủy toàn bộ lương thảo thích trữ của quân Minh. Tháng 10, Hoàng Thái Cực thân chinh tấn công Minh triều, Nhạc Thác cùng Tế Nhĩ Cáp Lãng suất quân cánh phải tấn công Đại An khẩu ngay trong đêm, hủy Thủy môn mà vào, đánh bại hoàn toàn viện binh của Mã Lan Doanh ngay dưới thành.

Tháng 11, Nhạc Thác suất quân cánh phải cùng A Ba Thái suất quân cánh trái tụ họp ở Tuân Hóa, Hà Bắc, đánh hạ huyện Thuận Nghĩa, không lâu sau lại kích bại Minh Tổng binh Mãn Quế. Ông liên tục đánh bại quân Minh cùng viện quân, tất cả đều là tốc chiến tốc thắng. Áp sát đến kinh đô nhà Minh, lại theo Đại Thiện kích bại viện binh. Tháng 12, ông cùng em trai Tát Cáp Lân vây khốn Vĩnh Bình, đánh hạ Hương Hà.

Năm thứ 4 (1630), ông cùng Bối lặc Hào Cách quay về thủ Thẩm Dương.

Năm thứ 5 (1631), tháng 7, nhà Thanh phỏng theo nhà Minh thiết lập Lục bộ, ông được giao chưởng quản Binh bộ. Tháng 8, Hoàng Thái Cực chinh phạt Đại Lăng Hà, suất quân đến Quảng Ninh, Nhạc Thác cùng A Tế Cách suất lĩnh hai vạn đến Nghĩa Châu hội quân với đại quân. Cố Sơn Ngạch Chân (tức Đô thống) Diệp Thần (叶臣) suất lĩnh quân Tương Hồng kỳ vây thành Tây Nam, quân của Nhạc Thác phối hợp tác chiến. Tháng 10, Minh Tổng binh Tổ Đại Thọ thỉnh hàng, đưa con trai Tổ Khả Pháp (祖可法) đến làm con tin. Nhạc Thác khuyên nhủ Tổ Khả Pháp quy hàng. Ba ngày sau, Tổ Đại Thọ xuất thành đầu hàng. Hoàng Thái Cực nghị thủ Cẩm Châu, mệnh Nhạc Thác cùng các Bối lặc thống lĩnh bốn ngàn binh lính, thay đổi Hán phục, giả trang thì quân Tổ Đại Thọ, ra vẻ tan tác chạy loạn, trong đêm đánh lén Cẩm Châu. Vừa vặn gặp phải sương mù phải dừng lại.[1]

Năm thứ 6 (1632), tháng giêng, ông thỉnh cầu Hoàng Thái Cực trợ cấp thích đáng cho những người Hán quy phụ, tăng cường quân lực, Hoàng Thái Cực đồng ý.

Nguyên văn:

前克辽东, 广宁, 汉人拒命者诛之, 後复屠滦州, 永平, 是以人怀疑惧. 今天与我大凌河, 正欲使天下知我善抚民也. 臣愚以为善抚此众, 归顺者必多. 当先予以室家, 出公帑以赡之. 倘蒙天眷, 奄有其地, 仍还其家产, 彼必悦服. 又各官宜令诸贝勒给庄一区, 每牛录令取汉男妇二人, 牛一头, 编为屯, 人给二屯. 出牛口之家, 各牛录复以官值偿之. 至明诸将士弃其乡土, 穷年戍守, 畏我诛戮. 今慕义归降, 善为抚恤, 毋令失所, 则人心附, 大业成矣."

.

Tiền khắc liêu đông, nghiễm ninh, hán nhân cự mệnh giả tru chi, hậu phục đồ loan châu, vĩnh bình, thị dĩ nhân hoài nghi cụ. Kim thiên dữ ngã đại lăng hà, chính dục sử thiên hạ tri ngã thiện phủ dân dã. Thần ngu dĩ vi thiện phủ thử chúng, quy thuận giả tất đa. Đương tiên dư dĩ thất gia, xuất công nô dĩ thiệm chi. Thảng mông thiên quyến, yểm hữu kỳ địa, nhưng hoàn kỳ gia sản, bỉ tất duyệt phục. Hựu các quan nghi lệnh chư bối lặc cấp trang nhất khu, mỗi ngưu lục lệnh thủ hán nam phụ nhị nhân, ngưu nhất đầu, biên vi truân, nhân cấp nhị truân. Xuất ngưu khẩu chi gia, các ngưu lục phục dĩ quan trị thường chi. Chí minh chư tương sĩ khí kỳ hương thổ, cùng niên thú thủ, úy ngã tru lục. Kim mộ nghĩa quy hàng, thiện vi phủ tuất, vô lệnh thất sở, tắc nhân tâm phụ, đại nghiệp thành hĩ.

Tháng 5, quân Minh vứt bỏ Cẩm Châu để chạy trốn, ông cùng A Ba Thái và Thạc Thác lập tức chiếm giữ phần đất của nhà Minh, cũng phá hủy thành Cẩm Châu. Không lâu sau, ông lại cùng Tế Nhĩ Cáp Lãng tấn công Sát Cáp Nhĩ bộ, đến Quy Hóa thành, bắt sống hơn ngàn người. Tháng 9, ông cùng Bối lặc Đức Cách Loại khuếch trương lãnh thổ, từ Diệu Châu đến phía nam Cái Châu.

Năm thứ 7 (1633), tháng 6, Hoàng Thái Cực trưng cầu ý kiến của các đại thần về việc đánh Minh triều, Triều Tiên, Sát Cáp Nhĩ, nên đánh địa phương nào trước. Ông tấu rằng:

时不可失, 宜于山海关, 通州, 北京三路, 乘时先图其一, 则丕基定矣.

.

Thì bất khả thất, nghi vu sơn hải quan, thông châu, bắc kinh tam lộ, thừa thì tiên đồ kỳ nhất, tắc phi cơ định hĩ

Tháng 8, Nhạc Thác cùng Đức Cách Loại suất lĩnh Lăng Ngạch Lễ (楞额礼), Diệp Thần (叶臣) của quân cánh trái, Y Nhĩ Đăng (伊尔登), Ngang A Lạt (昂阿喇), mỗi Kỳ một Phó tướng, một Tham lĩnh, một Tá lĩnh Kiêu kỵ giáo, cùng với Hán quân Đô thống Thạch Đình Trụ (石廷柱), nguyên soái Khổng Hữu Đức (孔有德), Tổng binh Cảnh Trọng Minh (耿仲明) đánh hạ Lữ Thuận khẩu (旅顺口), đưa quân vào trú thủ. Khải hoàn chiến thắng trở về, Hoàng Thái Cực đích thân đến bên ngoài ngoại ô mười dặm nghênh đón, mở tiệc khao thưởng.

Năm thứ 8 (1634), Hoàng Thái Cực duyệt binh ở Thẩm Dương, Nhạc Thác suất lĩnh mười một Kỳ binh (Mãn Châu Bát kỳ, 2 kỳ Mông Cổ, một kỳ Cựu Hán quân), bày trận 24 dặm, tác phong nghiêm cẩn, được Hoàng Thái Cực khen ngợi. Tháng 5, ông theo Hoàng Thái Cực xuất chinh Sát Cáp Nhĩ.

Năm thứ 9 (1635), ông lại cùng đại quân tấn công Sơn Tây, trên đường đi ông đổ bệnh nặng, chỉ có thể quay lưu lại Quy Hóa thành. Trong lúc này, Mông Cổ Thổ Mặc Đặc bộ đến báo, con trai của Bác Thạc Khắc Đồ hãn là Nga Mộc Bố (俄木布) cùng A Lỗ Khách Nhĩ Khách (阿噜喀尔喀) và sứ giả của nhà Minh chuẩn bị gặp nhau, họp bàn tấn công Hậu Kim. Nhạc Thác biết tin liền sai người bắt giữ sứ giả nhà Minh, lại lệnh Thổ Mặc Đặc bộ giết bộ hạ của A Lỗ Khách Nhĩ Khách (阿噜喀尔喀). Ông tuyển ra một bộ phận thanh niên tráng đinh của Thổ Mặc Đặc, lập thành đội ngũ, lại lập nhiều hiệp ước, an định các bộ Mông Cổ. Sau, ông hội quân cùng các Bối lặc rồi cùng khải hoàn về triều.

Những năm Sùng Đức

Năm Sùng Đức nguyên niên (1636), Hoàng Thái Cực xưng Đế, cải quốc hiệu thành Đại Thanh. Tháng 4, ông được phong làm Hòa Thạc Thành Thân vương (和硕成亲王). Tháng 8, ông bị tố cáo bao che cho Mãng Cổ Nhĩ TháiThạc Thác, lại ly gián Tế Nhĩ Cáp LãngHào Cách, các Bối lặc, Thân vương đều định tội Nhạc Thác là tội chết. Nhưng Hoàng Thái Cực khoan dung, chỉ hàng tước vị của ông xuống Bối lặc, bãi miễn chức vụ ở Binh bộ. Ngoài ra, các Vương công đại thần còn yêu cầu phạt ông 20 thất điêu yên mã, 20 giáp trụ, và 15 ngàn lượng bạc. Nhưng Hoàng Thái Cực chỉ phạt 1000 lượng bạc, còn lại đều miễn. Tháng 11, ông lại nhậm mệnh tiếp quản Binh bộ.

Tháng 12, Hoàng Thái Cực thân chinh Triều Tiên, Lý Tông phải bỏ chạy đến Nam Hán Sơn thành (南漢山城, 남한산성) và bị vây khốn ở đây. Nhạc Thác cùng Dự Thân vương Đa Đạc đánh tan viện binh dưới thành. Cuối cùng Triều Tiên Nhân Tổ phải đầu hàng nhà Thanh và ký Hòa ước Tam Điền Độ (三田渡, 삼전도), theo đó Lý Tông đã phải dập đầu cúi lạy tới chín lần đối với Hoàng Thái Cực. Tiếp theo, hai Vương tử trưởng của Lý Tông cũng bị đưa tới Trung Quốc như những tù nhân. Triều Tiên trở thành nước phiên thuộc của nhà Thanh vào năm 1636.

Năm thứ 2 (1637), nhân dịp Thần phi sinh hạ Hoàng tử, Mông Cổ Khách Nhĩ Khách bộ Mã Cáp Tát Ma Đế Tắc Thần Hãn (马哈撒嘛谛塞臣汗) và Thổ Tạ Đồ Hãn (土谢图汗) đặc phái sứ thần dâng lên lạc đà, ngựa các loại để chúc mừng. Lúc Hoàng Thái Cực thiết đãi Mông Cổ sứ thần ở Diễn Võ Trường (演武场), mệnh cho Nhạc Thác đứng ra so tài. Vì bản thân không phải thiện xạ, ông đã từ chối, giải thích với Thái Tông rằng ông không biết bắn cung. Thái Tông không đồng ý, liên tục hối thúc nhiều lần. Ông không còn cách nào khác phải tuân mệnh, nhưng lần lượt các mũi tên đều bắn ra ngoài, dẫn đến sự cười nhạo của sứ thần Mông Cổ. Ông liền ném cung đến trước mặt các sứ thần.

Vì sự kiện này, chư Vương, Bối lặc, Cố Sơn Ngạch Chân, Nghị chính Đại thần và Hình bộ Thừa chính đã cùng nhau hội thẩm, nhận định Nhạc Thác trước nay luôn tâm cao khí ngạo, tự cao tự đại, nay lại làm ra tội tày đình này, luận tội nên xử tử, Thái Tông không đồng ý. Triều thần lại nghị tội, đề nghị u cấm Nhạc Thác ở biệt thất, lại tịch thu gia sản, Thái Tông cũng không đồng ý. Cuối cùng Thái Tông quyết định đoạt tất cả thuộc nhân của Nhạc Thác, phạt 5 ngàn lượng bạc, hàng tước vị xuống Bối tử (贝子), không có lệnh không được ra khỏi nhà.

Năm thứ 3 (1638), ông được phục phong Bối lặc (贝勒). Mùa thu, ông theo Hoàng Thái Cực xuất chinh Khách Nhĩ Khách, nhưng nửa đường lại nghe được tin Trát Tát Khắc Đồ Hãn (扎萨克图汗) đã bỏ trốn, cuối cùng không công mà lui.

Tháng 8, ông nhận mệnh phạt Minh triều, được phong làm Dương Võ Đại tướng quân (揚武大將軍), Bối lặc Đỗ Độ (杜度) làm Phó soái (副帥), thống lĩnh Hữu quân, trong khi đó thống lĩnh Tả quân là Duệ Thân vương Đa Nhĩ Cổn (多爾袞). Đại quân tiến đến Tường Tử Lĩnh (墙子岭), quân Minh bố trí ba tòa doanh trại bên ngoài thành để làm phòng tuyến bên ngoài. Ông suất quân đánh hạ cả ba doanh trại. Nhưng thành lũy khó đánh, ông nghe theo phương pháp của tù binh bắt được, chia một phần quân đến chính diện đánh nghi binh, kiềm chế quân Minh, từ hai đường nhỏ hai phía đông tây Tường Tử Lĩnh tiến hành tấn công mạnh mẽ, liền hạ được 11 Phong hỏa đài (烽火台). Quân Thanh liên tiếp hạ hơn 60 tòa thành, cướp đoạt được vô số nhân khẩu, tài vật và súc vật. Đại quân tiếp tục tiến đến Sơn Đông, chiếm đóng Tế Nam. Lúc đang trú quân ở Tế Nam, ông đột ngột qua đời trong quân ngũ vì bệnh đậu mùa.

Năm thứ 4 (1639), Đa Nhĩ Cổn thắng lợi, Hoàng Thái Cực hỏi đến thì mới biết ông qua đời, vô cùng buồn bã, không màng ăn uống, ra lệnh không được cho Lễ Thân vương Đại Thiện biết. Ngoài ra, Hoàng Thái Cực còn ra lệnh nghỉ triều 3 ngày, hạ chiếu truy phong ông làm Khắc Cần Quận vương (克勤郡王), ban cho năm con lạc đà, hai con ngựa, 1 vạn lượng bạc để tang.

Năm Khang Hi thứ 27 (1688), triều đình cho lập bia để ghi nhận công lao chiến tích của ông. Năm Càn Long thứ 43 (1778), được xứng hưởng Thái Miếu.